Statushouders op IJburg: op weg naar een inclusieve wijk

In mei 2018 hebben ruim 160 jonge nieuwe IJburgers tussen 18-28 jaar, van wie de helft statushouders, de sleutel van hun woning in het pand SET IJburg gekregen. Voor een snelle integratie is het belangrijk dat nieuwkomers niet alleen formeel, maar ook informeel worden opgenomen in de buurt en in de lokale netwerken. De acties die tot nu toe zijn ondernomen, zijn succesvol gebleken en worden voortgezet in 2019.
Kennisoverdracht aan bewoners van SET en buurtgenoten is een van die acties, evenals het betrekken van een nog grotere groep buurtbewoners. Dat is een ambitie van IJburgers maar ook van statushouders, omdat zij merken dat hun nieuwe leven richting krijgt door de interactie met buurtgenoten. De voorgestelde activiteiten komen voort uit een inventarisatie van behoeften en wensen van statushouders en andere bewoners. Doel is steeds integratie in de buurt te ondersteunen, het netwerk van statushouders te vergroten en het sociale programma van IJburg te verbreden.

Eind mei 2018 hebben ruim 160 jonge nieuwe IJburgers tussen 18-28 jaar de sleutel van hun woning in het pand SET (IJburg, kavel 13A) gekregen. De helft is Nederlands, de andere helft Eritrea, Syrië en 15 andere nationaliteiten. Allen hebben een verblijfsvergunning en willen een nieuw bestaan opbouwen op IJburg, in Amsterdam. Met het oog op een snelle en duurzame integratie is het belangrijk dat nieuwkomers niet alleen formeel, maar ook informeel opgenomen worden in de buurt en haar lokale netwerken.

In het voorjaar 2018 ben ik als kwartiermaker voor het maatschappelijk programma gestart bij SET. Sindsdien heb ik veel bewoners van SET, met name statushouders, leren kennen. Door veelvuldig contact in de afgelopen maanden, deelt een aantal van hen (ten minste 25) langzaam maar zeker hun behoeften en dromen met mij of met een van de IJburgers die deel uitmaakt van een vast team van betrokken buurtgenoten. Met hen en een groep actieve IJburgse bewoners samen, zijn we begonnen activiteiten te bedenken, soms al uit te voeren, die bijdragen aan het verwezenlijken van deze dromen en aan een ‘zachte landing’ in de wijk. De voorgestelde activiteiten voor 2019 komen voort uit een inventarisatie van behoeften en wensen van statushouders en buurtgenoten, in SET en daarbuiten. Deze hebben altijd tot doel de integratie in de buurt te ondersteunen, het netwerk van statushouders te vergroten, buurtkracht te versterken en het sociaal programma van IJburg te verbreden en te versterken.

Inmiddels kunnen we, vier maanden na de komst van de nieuwe IJburgers terugkijken op mooie eerste resultaten. Er zijn tenminste 50 statushouders die al een of meerdere keren hebben meegedaan aan informele maatschappelijke activiteiten zoals samen eten/koken, sporten, storytelling, varen (zie www.set-ijburg.nl ten minste twintig hebben al een Nederlands maatje en/of zijn al aangesloten bij een vereniging of initiatief. Ten minste tien jonge nieuwkomers nemen al eigenaarschap over activiteiten en organiseren mee in gemixte teams met Nederlandse buurtbewoners. Daarnaast zetten circa veertig zeer diverse IJburgers die al wat langer op IJburg wonen (allerlei achtergronden, culturen) zich incidenteel actief in bij projecten.

In de afgelopen maanden is er op initiatief en door inzet van velen, buurtbewoners en statushouders, een mooie dynamiek op gang gekomen rondom het wooncomplex SET. Van deze dynamiek zouden we in 2019 een veel grotere groep buurtbewoners willen laten profiteren. Niet alleen SET-bewoners maar iedereen. Dat is een ambitie van IJburgers maar ook van statushouders omdat zij merken dat hun nieuwe leven richting krijgt, ondersteuning krijgt, door de interactie met (Nederlandse) buurtgenoten.

Doelen voor 2019 die hierop aansluiten zijn:
- Ondersteunen van buurtbewoners en buurtinitiatieven die maatschappelijke activiteiten willen ontwikkelen. Daarbij sturen op verduurzaming, verdieping en vergroten van het bereik van statushouders in IJburg en Zeeburgereiland, en andere buurtbewoners.
- Nog beter in kaart brengen van de behoeften en wensen t.a.v. (wederzijdse integratie) van zowel statushouders en buurtgenoten
- De participatiegraad van alle buurtbewoners verhogen: 'meer deelnemers, minder bezoekers'.
- De gemeenschappelijke ruimte op SET actief inzetten als gastvrije huiskamer voor iedereen op IJburg. Een veilige plek, waar diversiteit de regel is en waar iedereen een plek heeft
- Verder opbouwen van informele support netwerken door het ondersteunen van vrijwilligers en buurtinitiatieven die iets willen bijdragen aan SET en nieuwkomers binnen een inclusief IJburg
- Kennis en ervaringen inzichtelijk maken en delen.
- Samenwerking en korte lijnen met andere – formele en informele – partijen, zoals ondernemers, versterken.
- Stimuleren van eigenaarschap en zelfregie van buurtbewoners en Set-bewoners zodat na 2019 extra ondersteuning onnodig is geworden.

Doelgroep:
We richten ons naast nieuwkomers in de wijk op alle buurtbewoners. Tijdens het welkomstprogramma en het zomerprogramma hebben we gezien dat de ware kracht ligt in de samenwerking van ‘iedereen’ uit de buurt.We geloven in teams vol diversiteit, waar sterke actieve buurtbewoners en buurtinitiatieven samenwerken met mensen die wel een kans in het leven kunnen gebruiken.

Realisatie 
Ik zal als facilitator, inspirator en coach projecten en activiteiten ondersteunen waarin talenten en behoeften van statushouders (binnen en buiten het wooncomplex SET) kunnen worden verbonden met de kracht en behoeften in de buurt. Dit om een community op te bouwen waar mensen zelf verantwoordelijkheid dragen voor elkaar en hun leefomgeving. Zelfregie is hierbij een belangrijk uitgangspunt. Kennisoverdracht is onderdeel van mijn opdracht in 2019.